İnsan Hakları için Teorik Çerçeve

Bu atölyede, zorlu ve zengin teorik sorulara dair, hem klasik hem de eleştirel yaklaşımlarla ilgili tartışma kapıları aralanmaya çalışılacaktır. İnsan Hakları kavramı özellikle yirminci yüzyılda yaygın bir kabulle verili kabul edilmiş, pek çok ülkede, bilhassa da Batı’da siyasal alanda etkili olmuş, üstelik uluslararası siyasetin de vazgeçilmez bir kavramı olmuştur. Taraftarlarınca çoğunca teorik bir temellendirmeye ihtiyaç duymadan kullanılan İnsan Hakları, iş teorileştirmeye geldiğinde tartışmalı bir kavram haline gelir. Gerek hak düşüncesinin köklerinde yer alan insan doğası, Tanrı iradesi ve akıl gibi kavramların yirminci yüzyılda daha fazla tartışılır olması, gerekse apaçıklık argümanının ancak pratikte iş görmesi, İnsan Haklarıyla teorik temelde ilgilenenler için büyük güçlükler çıkarır. Üstelik, düşünsel ve kurumsal bir tarihinden söz edilebilecek uzunlukta bir geçmişe sahip olan kavrama dair teorik temeller, diyalektik süreç içerisinde eleştirel bir okumaya da tabi olmuş, teorinin pratiğin de parçası olması sebebiyle, eleştirel teoriler insan hakları kavramının zaman içerisinde büründüğü anlamı, pratikteki karşılığıyla birlikte yeniden ele alarak yeni bir teorileştirme teşebbüsünde bulunmaktadır. Bunun yanında, kavramın Batılı kökleri de büyük tartışmalara neden olmaktadır. Fransız bildirgesinden Birleşmiş Milletler Evrensel Beyannamesi’ne giden çizgide insan haklarının Batılı bir kavram olduğuna şüphe yoktur. Bu vakıa, insan haklarının evrensellik iddiasını sorgulatır hale gelir. Eski sömürge ülkelerinin bağımsızlıklarını kazanmalarının ve Batı dışındaki bazı devletlerin ekonomik açıdan güçlenmelerini takiben farklı devletlerin tekil veya kolektif beyanlarında Batılı insan haklarının evrenselliğine itiraz etmesi de insan hakları listesinin ve listede yer alan hakların içeriğinin neye göre tespit edileceği sorununu ortaya çıkarır. Bu atölyede tam olarak ortaya çıkan bu gibi sorunlar ve sorular irdelenerek yürütülecek bir tartışma alanı için çerçeve oluşturulmaya  çalışılacaktır.